Türkiye son periyotta dışa bağımlılıktan kurtulmak için savunma endüstrisinde giriştiği büyük çalışmalar meyvelerini veriyor.
Dünyada başı çeken bir düzeye gelen Türk malı savunma endüstrisi eserlerini üreten şirketler paha bakımından da kendinden kelam ettiriyor.
Bu kapsamda Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI), dünyanın birinci 100 savunma endüstrisi şirketinin 2023 satışlarına ait dataları yayınladı.
Buna nazaran, savunma bölümündeki en büyük 100 şirketin 2023’te silah ve askeri hizmet satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 4,2 artışla 632 milyar dolara yükseldi. Böylelikle geçen yılki artış 2022’de tedarik zinciri aksaklıkları ve artan maliyetlerle silah satışlarındaki yüzde 3,5’lik düşüşün akabinde geldi.
Raporda, silah gelirlerindeki artışların tüm bölgelerde görüldüğü, Ukrayna ve Gazze’deki savaşlar ile Asya’daki tansiyonlar nedeniyle arttığı kaydedildi.
LİSTENİN ZİRVESİNDE ABD’Lİ ŞİRKETLER VAR
2018’den bu yana listenin başındaki 5 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar Lockheed Martin, RTX (eski ismi Raytheon Techologies) Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics olarak sıralandı.
Küresel savunma dalındaki en büyük 100 şirket içindeki ABD’li toplam 41 şirket, 2023’te 317 milyar dolarlık silah satışı yaparak, gerçek olarak bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,5 artışla tüm satışların yüzde 50’ini karşıladı.
Listedeki 9 Çinli silah şirketinin toplam satışlarının bir evvelki yıla nazaran yüzde 0,7 artışla 103 milyar dolara yükselmesi de dikkati çekti. Çinli üreticilerinden 3’ü (NORINCO, AVIC, CETC) listede birinci 10’da yer aldı. Çinli şirketlerin toplam satışları global tüm satışların yüzde 16’sına karşılık geldi.
İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da bulunan 27 şirket bulunurken, bunların toplam silah satışları yüzde 0,2 artarak 133 milyar dolara ulaştı. Raporda, Avrupalı şirketlerin sipariş alımlarının arttığı ve birtakım şirketlerin Ukrayna’daki savaşla ilişkili olarak talepte bir artış gördüğü belirtildi.
Rusya-Ukrayna savaşından sonra ordusuna yeni silah almaya başlayan Almanya’da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in silah satışları geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 7,5 artarak 10,7 milyar dolara çıktı.
Veri eksikliği nedeniyle 2023’te en büyük 100 listesine sırf iki Rus şirketi dahil edildi. Bunların toplam silah gelirleri yüzde 40 artışla 25,5 milyar dolara yükseldi.
LİSTEDEKİ 3 TÜRK ŞİRKETİ SATIŞLARINI ARTIRDI
SIPRI’nın geçen yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan birinci 100 savunma endüstrisi şirketi listesine 3 Türk firması girdi.
Listede ASELSAN 54, Baykar 69 ve Türk Havacılık Uzay Sanayii 78. sırada yer aldı.
Türk şirketlerinin toplam gelirleri geçen yıl 2022’ye nazaran yüzde 24 artarak 6 milyar dolara ulaştı.
Raporda, “Türkiye’nin uzun müddettir silah üretiminde kendine kâfi hale gelme gayesi var.” denildi.
BAYKAR’IN İHRACATINA DİKKAT ÇEKİLDİ
SIPRI’nin raporunda, artan iç talep ve çoklukla Ukrayna’daki savaşla ilişkili olarak artan ihracatın Türk şirketlerindeki satışların 2023’teki büyümesinin ana itici güçleri olduğu belirtilerek, insansız hava aracı (İHA) üretimiyle tanınan Baykar’ın ihracatına dikkat çekildi.
Baykar’ın gelirlerinde ihracatın, 2023’te şirketin silah gelirlerinin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturduğu belirtilen raporda, Türk şirketin gelirlerinin geçen yıl yüzde 25 artarak 1,9 milyar dolara çıktığı aktarıldı.
TUSAŞ GELİRLERİNİ YÜZDE 45 ARTIRDI
Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) de gelirlerini geçen yıl yüzde 45 artırarak 1,7 milyar dolara çıkardı.
Rapora nazaran, ASELSAN’ın 2023’te silah satışı gelirleri ise geçen yıl yüzde 12’lik artışla 2,4 milyar dolara ulaştı. Raporda, “Bu artış temel olarak Türkiye’nin yerli üretim silahlar geliştirme taahhüdünün teşvik ettiği iç talebin bir sonucudur.” denildi.
SIPRI, kurulduğu 1966’dan bugüne çatışma, silahlanma, silah denetimi ve silahsızlanma üzere alanlarda araştırma, rapor ve tahliller hazırlıyor.
