Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, “Bugün, (Suriye’de) geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız. Birinci önceliğimiz bu.” dedi.
Pedersen, Katar’da gerçekleştirilen Doha Forum 2024’te düzenlediği basın toplantısında, Baas rejimin çökmesinin akabinde Suriye’deki son durumu kıymetlendirdi.
SURİYE’DEKİ 61 YILLIK BAAS REJİMİ ÇÖKTÜ
“Bugün Suriye tarihinde bir dönüm noktası. Bu millet, 14 yıl boyunca amansız acılara ve tarifsiz kayıplara katlandı.” diyen Pedersen, can kayıplarının, yıkımın, alıkoymaların ve insan hakları ihlalinin yükünü taşıyan herkese dayanışma bildirisi verdi.
“KARANLIK PERİYOT DERİN YARALAR BIRAKTI”
Pedersen, “Bu karanlık devir, derin yaralar bıraktı.”
“AYRI KALANLAR, AİLELER BİRLEŞECEK”
Yeni devrin manasının, yerinden edilenler için kaybettikleri meskenlerine dönmek, birbirinden ayrılmak zorunda kalan aileler için bir ortaya gelmek olduğunu vurgulayan Pedersen, korku duyanların sesine kulak verdiklerini kaydetti.
“KUCAKLAŞMAK ZAMANI”
“Suriye’de yenilenme ihtimalini kucaklamanın tam vakti. Suriye halkının direnci, birleşik ve barışçıl bir Suriye için ileriye dönük bir yol sunuyor.” diyen Pedersen, Suriye’de istikrarlı ve kapsayıcı geçiş düzenlemelerinin acilen hayata geçirilmesi, Suriye kurumlarının fonksiyonlarını sürdürmesi, Suriye halkının legal isteklerinin karşılanmasının yanı sıra egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne sahip birleşik bir Suriye’nin tüm memleketler arası toplumun dayanak ve iştirakini alabilecek halde tekrar tesis edilmesi için yol haritasının çizilmesi gerektiğini belirtti.
KAMU KURUMLARINI KORUMA ETME ÇAĞRISI
Birçok Suriyelinin, halkın ve devlet kurumlarının korunması davetleri yaptığını aktaran Pedersen, alandaki tüm silahlı aktörlere, kanun ve nizamı sürdürme, sivilleri müdafaa ve kamu kurumlarını koruma etme davetinde bulundu.
“SURİYE HALKININ KARARINI DESTEKLEYEME HAZIRIM”
Pedersen, Suriye’de diyalog, birlik ve milletlerarası insancıl hukuka hürmete öncelik verilmesi gerektiğini belirterek, “Herkes için barış ve onuru teminat altına almak üzere kolektif bir efor sarf edilmesi gerektiğini ve Suriye halkının kendisinin karar vereceği ve şekillendireceği istikrarlı ve kapsayıcı bir geleceğe yanlışsız seyahatinde onları desteklemeye hazır olduğumu söz etmek isterim.” dedi.
“GEÇİŞ DÜZENLEMELERİNİ TESİS EDEREK İŞE BAŞLAMALIYIZ”
BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlarken, “Bugün, (Suriye’de) geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız. Birinci önceliğimiz bu.” sözlerini kullandı ve Suriye’nin bölünmesinin önüne geçilmesi gerektiğini kaydetti.
“BEŞAR ESAD’IN NEREDE OLDUĞUNU BİLMİYORUM”
Suriye’de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşar Esad ile ailesinin nerede olduğu hakkında bilgisinin bulunmadığını aktaran Pedersen, Esed’in savaş kabahatleri nedeniyle yargılanıp yargılanmayacağı sorusuna, “Hepimiz biliyoruz ki, adaletin uzun kolları çalışmaya devam edecektir.” yanıtını verdi.
“YARGILANMA KONUSU İRDELENECEK”
Pedersen, yargılanma probleminin ileride ayrıntılıca irdeleneceğini de kelamlarına ekledi.
Dün Doha’da Astana Formatı’nda düzenlenen ve birtakım Arap ülkelerinin dışişleri bakanlarının da katıldığı toplantıda iştirakçileri bilgilendirdiğini anımsatan Pedersen, “O toplantıda hepsine verdiğim bildiri şuydu: Suriye’deki tüm toplulukları içeren kapsayıcı geçiş düzenlemelerine sahip olduğumuzdan emin olma vaktidir.” diye konuştu.
“GEÇİŞ SÜRECİNDE ANA SORUMLULUK SURİYELİLERİN”
Pedersen, geçiş sürecindeki ana sorumluluğun Suriyelilerde olduğunu belirterek, toplantıya katılanların da sürece katkı sağlama bildirisi verdiğini lisana getirdi.
Pedersen, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera’nın (Ebu Muhammed el-Culani) BM’nin terörist listesinde bulunması hakkında, “Açıkçası, HTŞ’nin listelenmiş bir küme olması zorluklar yaratmaktadır.” dedi. Pedersen, olabildiğince kapsayıcı olacaklarını da kelamlarına ekledi.
“UMARIM ÇATIŞMALAR DEVAM ETMEZ”
Pedersen, “Biz konuşurken, Şam’da birtakım gelişmeler gözlemliyoruz, umarım ki bu sona erer. Umarım çatışmaların devam ettiğini görmeyiz.” tabirini kullandı.
Suriye’deki birtakım kümelerden çelişkili bildiriler aldığını lisana getiren Pedersen, diyaloğa kıymet verilmesi gerektiğini kaydetti.