“Yüz karası değil kömür karası, Bu türlü kazanılır ekmek parası” demiştir Orhan Veli Kanık, madencilerin emeğini anlattığı şiirinde.
Türkiye’nin en güçlü taş kömürü rezervlerine mesken sahipliği yapan Zonguldak’ta, yerin derinliklerinde alın teri döken madenciler, 4 Aralık Dünya Madenciler Günü’nde de mesailerine orta vermeden devam ediyor.
YÜZLERCE METRE DERİNDE MESAİ
Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) bağlı beş işletme, ülkenin taş kömürü üretiminin büyük kısmını üstleniyor. Bu işletmelerde çalışan madenciler, yerin yüzlerce metre altında, kuvvetli şartlarda yaklaşık sekiz saat boyunca kömür çıkarıyor. Günün büyük bir kısmını karanlıkta geçiren bu işçiler, yemeklerini dahi yer altındaki arkadaş kümeleriyle birlikte kurdukları sofralarda paylaşıyor.
ŞANTİYE ŞEFİNDEN “TERTİB” ALINIYOR
TTK’ya bağlı işletmelerde, üç vardiya sistemiyle 24 saat boyunca kesintisiz üretim sürüyor. Mesaiye başlayan madenciler, dolaplarından iş kıyafetlerini giyerek kartiye şefinden “tertib” denilen günlük vazifelerini alıyor. Akabinde, asansörle yerin derinliklerine inerek çalışmaya koyuluyorlar.
ÇIKARILAN KÖMÜR, “FAYTON” İLE YÜZEYE ÇIKARILIYOR
Zonguldak havzasındaki taş kömürü, bölgenin engebeli coğrafyası nedeniyle yarı mekanize sistemlerle çıkarılıyor. Çıkartılan kömür, küreklerle bantlara yükleniyor, ardından “fayton” adı verilen raylı sistemle taşınarak trenlere naklediliyor ve gereksinim duyulan yerlere ulaştırılıyor.
MADENCİLERİN SESİ
Üzülmez Taşkömürü İşletmesi’nde çalışan Bilal Aydın, madenciliğin hem zorluğunu hem de kendine has dayanışmasını anlatıyor:
Buradaki arkadaşlarımızla ailemizden çok vakit geçiriyoruz. İşimiz bitince herkes konuttan ne getirdiyse paylaşır, birlikte yer içeriz. Faytonlara binip üst çıkarken de birebir dayanışma sürer. Birinci sefer yerin 300 metre altına indiğimde kaygı duymadım. Bu meslek bize atalarımızdan miras kaldı. Yer altı bizim için yalnızca karanlık değil; lambalarımız sayesinde aydınlık. Burası bizim ekmek teknemiz, o yüzden yer altı bizlere ışıl ışıl geliyor.
KARANLIĞIN İÇİNDEKİ MÜCADELE
Kozlu Taşkömürü İşletmesi’nde misyon yapan maden mühendisi Ömer Tok, bu mesleği bir bilinmezlikle gayrete benzetiyor:
En koyu karanlıklarda aydınlık için çalışıyoruz. Bunu yaparken iş güvenliği kurallarına en üst seviyede dikkat ediyoruz. Madenciler ve mühendisler omuz omuza vererek taş kömürünü inançlı bir halde çıkarıyor, ülkemizin güç ve iktisadına katkı sunuyoruz.
“YER ALTINDA, BİRBİRİMİZE CAN EMANET EDİYORUZ”
Tok, madenciler ortasındaki bağın ne kadar güçlü olduğuna da dikkat çekiyor:
Yer altında, birbirimize can emanet ediyoruz. Bu iş, dostluğu ve dayanışmayı öteki bir boyuta taşıyor. Omuz omuza uğraş ettiğimiz arkadaşlarımızla birebir kaptan yemek yer, tıpkı suyu paylaşırız. Ahşap, demir ve çelikle yaptığımız tahkimatlar kadar güçlü olan şey, arkadaşlığımızın destek noktasıdır. Asıl uğraşımız, hepimizin sağ salim sevdiklerine kavuşması için.
Zonguldak’taki madenciler, yalnızca taş kömürü değil, birebir vakitte karanlığın içinden aydınlık bir geleceği çıkarma azmiyle çalışmaya devam ediyor.
