2022 yılında Pasifik’te bulunan Hunga Tonga-Hunga Ha’apai su altı yanardağının patlaması, çağdaş vakitlerin en güçlü patlaması olarak kayıtlara geçti.
Bu patlama, 61 megaton TNT’ye muadil güç açığa çıkararak 8,4 büyüklüğünde bir zelzeleye denk bir tesir yarattı.
Japonya Sarsıntı Araştırma Enstitüsü’nden bir grup, bu devasa patlamadan evvel değişik bir keşifte bulundu.
Yanardağın yakınında okyanus tabanının zayıf bir kısmının çökmesiyle oluşan bir “sismik dalga” tespit ettiler. Bu dalga, patlamadan yalnızca 15 dakika evvel uzaktaki izleme istasyonları tarafından algılandı.
SİSMİK DALGALAR VE PATLAMA ORTASINDAKİ BAĞLANTI
Araştırmacılar, Tonga yanardağının duvarlarındaki bu çatlağın deniz suyu ve magmanın deniz tabanı ile yeraltı magma odası ortasında karışmasına müsaade verdiğini ve bunun da büyük bir “buhar” püskürmesini tetiklediğini düşünüyor.
Çalışmanın başyazarı Takuro Horiuchi, birçok patlamadan evvel sismik aktivitelerin meydana geldiğini, lakin bu sinyallerin çoklukla bilinmeyen olduğunu ve yanardağa yakın aralarda tespit edilebildiğini belirtiyor.
PATLAMANIN BOYUTU VE ETKİLERİ
Hunga Tonga-Hunga Ha’apai yanardağı 15 Ocak 2022’de patladığında, tarihi su altı patlaması ndan çıkan ses dalgaları 6.200 mil uzaklıktaki Alaska’dan bile duyuldu.
Patlama sonucu yaklaşık 58 bin olimpik yüzme havuzu büyüklüğünde su buharı atmosfere fırladı ve Tonga yanardağının sularında şiddetli yıldırım fırtınaları ve tsunamiler oluştu.
ARAŞTIRMANIN DETAYLARI
Sismik aktivitenin volkanik patlamalara yol açtığını bilen takım, 760 kilometre uzaklıktaki Fiji ve Futuna adalarındaki iki zelzele izleme istasyonundan alınan bilgileri inceledi.
Sadece aletlerle tespit edilebilen bir titreşim olan Rayleigh dalgalarının belirtilerini buldular. Tonga mahallî saatle 16:47’de patladı ve dalgalar tam 15 dakika evvel, 16:32’de oluştu.
Araştırmacılar, bu çalışmadan elde ettikleri bilgilerin gelecekteki volkanik faaliyetler öncesinde acil müdahale grupları için “bu tıp tahlillerin gerçek vakitli olarak” uygulanmasına yardımcı olmasını umuyor.
Dr. Mie Ichihara, tüm bu farklı sensörlerin bir gün deniz altı volkanlarının potansiyel olarak ölümcül faaliyetlerinin daha kolay öngörülebilmesi ve inançlı bir biçimde müdahale edilebilmesi maksadıyla kullanılabileceğini umduğunu lisana getiriyor.
