Kanunla, Köy Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda köyde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup meskeni bulunmayan gereksinim sahiplerine satılan taşınmazlar üzerinde çeşitli nedenlerle bina yapmayanlara ya da taksitlerini ödemeyen hak sahipleri ile 31 Aralık 2024 tarihinden evvel mühletleri dolacak hak sahiplerine binalarını yapmaları yahut taksitlerini ödemeleri hedefiyle 31 Aralık 2028’e kadar ek müddet tanınıyor.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Gecekondu Kanunu’nun “yeniden gecekondu üretiminin önlenmesine” ait hususunda değişiklik yapılıyor. Buna nazaran, belediye sonları içinde yahut dışında, belediyelere, Hazineye, özel yönetimlere, özel bütçeli dairelere ilişkin arazi ve emlakta yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi yahut süreksiz bütün müsaadesiz yapılar ve varsa çevreleyen tel örgü, çit, duvar üzere yapılar da dahil inşa sırasında olsun yahut iskan edilmiş bulunsun, Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı, belediyeler yahut vilayet özel yönetimlerince yıkım kararı alınabilecek.
Alınan karar 7 gün içerisinde belediye yahut yönetimlerce ilgililerine iadeli taahhütlü olarak bildiri edilecek. Bildiri edilemediği durumlarda yıkım kararının bir örneği yıkımı yapılacak yapıya asılacak ve ilgili muhtarlığına bırakılacak. Bu tarih, kararın yapı sahibine bildirimi tarihi yerine geçecek. Bildirim tarihinden itibaren 15 gün sonra belediye yahut vilayet özel yönetimi tarafından derhal yıktırılacak. Devlet ormanları hakkında Orman Kanunu kararları gizli tutulacak.
Mülkiye amirleri, müsaadesiz yapıların yıkım güvenliğinin sağlanması konusunda yükümlü olacak.
İMAR HAKKI AKTARIMI
Kanunla, Katma Bedel Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda özel bütçe kapsamında bulunan Kentsel Dönüşüm Başkanlığına yapılan arsa ve arazi teslimleri, katma bedel vergisinin istisnası kapsamına alınıyor.
Düzenlemeyle İmar Hakkı Kanunu’na “imar hakkı aktarımı” tarifi ekleniyor. İmar hakkı transferi, “1/1000 ölçekli uygulama imar planının bulunduğu, arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış ya da yapılması mümkün olmayan alanlarda, parselin tamamının ya da bir kısmının genel ve kamu hizmet alanlarında kalması sebebiyle, parsel üzerinde özel mülkiyete bahis yapılaşma hakkının verilememesi durumunda, verilemeyen emsale temel inşaat hakkının diğer parsel ya da parsellere imar planı kararı ile taşınması sürecidir.” formunda tanımlanıyor.
İmar hakkı transferi yapılarak genel ve kamu hizmet alanlarının kamuya mali külfet getirmeden bedelsiz karşılanarak kamu mülkiyetine geçirilmesi, vatandaşların mülkiyetlerindeki kısıtlılığın kaldırılması ve kamulaştırmasız el atma davalarının önüne geçilmesi emeliyle İmar Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda imar hakkı transferi yapılırken alıcı parselin emsale temel inşaat alanı en fazla imar planı ile belirlenmiş oranlar kadar ve her halde alıcı parselin yüzde 30’unu geçmemek üzere artırılabilecek.
Verici parselin/parsellerin transfere temel inşaat hakları, en yakın komşuluğundaki imar parselinin/adasının emsale temel inşaat hakkını aşmamak kaydıyla ilgili idarece belirlenecek. Aktarma süreci, alıcı ve verici parselin kıymet tespitleri üzerinden yapılacak.
Alıcı ve verici parselin transfere husus olacak imar haklarının bedeli, kanuna nazaran yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından belirlenen pahaların ortalamasından az olmamak kaydıyla idarece oluşturulan değer takdir kurulu tarafından bedel tespit asıllarına nazaran belirlenecek. Alıcı ve verici parsellerin transfere bahis imar haklarının pahaları ortasında fark oluşması durumunda karşılıklı mahsuplaşılabilecek.
Verici parselin imar hakkı transfer süreci bulunduğu vilayet bazında olmak üzere, yönetim yahut kurumun yetki alanı içerisinde olması, alıcı parselin imar planı kararı ile belirlenmesi, alıcı parselin metrekare ünite pahasının verici parselden daha fazla olması kaydıyla ve verici parselin ilgili yönetim yahut kurum lehine bedelsiz devredilmesi suretiyle gerçekleştirilecek.
PARSELASYON
Düzenlemeyle İmar Kanunu’nda yer alan parselasyon hazırlanmasına ait hususta değişikliğe gidiliyor.
Buna nazaran, düzenleme iştirak hisseleri, düzenlemeye tabi tutulan yerler ile bölgenin muhtaçlığı olan yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi/parkı, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol, Ulusal Eğitim Bakanlığına bağlı öğretime yönelik eğitim tesis alanları, kamuya ilişkin kreş ve gündüz bakımevleri, pazar yeri, semt spor alanı, toplu taşıma istasyonları ve durakları, Sıhhat Bakanlığına bağlı sıhhat tesis alanları, otoyol hariç erişme denetiminin uygulandığı yol, su yolu, bölgenin geneline hizmet veren spor alanı, belediye hizmet alanı, toplumsal ve kültürel tesis alanı, kamu hizmeti için planlanan teknik altyapı ve trafo alanları, özel tesis yapılmasına bahis olmayan ağaçlandırılacak alan, rekreasyon alanı olarak ayrılan parseller ve mesire alanları, resmi kurum alanı, uygulama imar planı kararı ile getirilen öbür genel ve kamu hizmet alanları, otogar alanından oluşacak ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden öteki amaçlarla kullanılamayacak.
Düzenleme alanında kelamı geçen genel hizmetler için ayrılması gereken alanların toplamının, belirtilen düzenleme iştirak hissesinden fazla olması yahut daha öncesinde parselasyon planı tescil olmuş alanlarda ikinci kere düzenleme iştirak hissesi kesintisi yapılamaması nedeniyle kamu eline geçişi sağlanamayan genel ve kamu hizmet alanlarının belirtilen metotlarla kamuya geçişi sağlanacak.
Umumi ve kamu hizmet alanlarının kamulaştırma yoluyla kamu eline geçirilecek olması halinde uygulamaya giren parsellerin, imar planında kamulaştırmaya husus kamu ve genel hizmet alanlarına denk gelen kısımları ilgili idarece kamulaştırılacak.
Bedel takdiri, bedel tespiti asılları da gözetilerek Sermaye Piyasası Kanunu’na nazaran lisans almış gayrimenkul değerleme uzmanları yahut ilgili yönetim takdir kurullarınca raporlandırılarak tespit edilecek.
Tespit edilen bedel ödenmedikçe tapuda rastgele bir süreç tesis edilemeyeceği tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilecek ve bu bedelin tamamı tescil tarihinden itibaren en geç 1 yıl içerisinde ödenecek.
Her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir evvelki yıla ait olarak Vergi Yöntem Kanunu’nun kararları uyarınca tespit ve ilan edilen yine değerleme oranı güncellenmek suretiyle ödenmedikçe evresi yapılamayacak ve yapı ruhsatı verilemeyecek; tapuda rastgele bir süreç tesis edilemeyecek. Bedelin büsbütün ödenmesi halinde taşınmaz maliki ya da yönetimin talebi üzerine terkin edilebilecek.
DEĞER ARTIŞ HİSSESİ
Kanuna nazaran, taşınmaz maliklerinin tamamının talebi üzerine parsel bazında işlev değişikliği ile ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda kıymetinde artış olan parsel yahut parsellerin artan bedeli ile mahkemelerce iptal edilen imar planı değişikliklerinde, imar planı değişikliği sonucunda yürürlükten kalkan imar planı ile teklif edilen yeni imar planının kapsadığı parsel yahut parsellerde oluşan paha farkının yüzde 90’ı, paha artış hissesi olarak alınacak.
Değer artış hissesi bedelinin tespitinde Kamulaştırma Kanunu’nun ilgili unsurunda belirtilen bedel tespit asılları gözetilecek.
İmar planı değişikliği ile taşınmazda meydana gelecek paha artışının tespiti Sermaye Piyasası Kanunu’na nazaran yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından plan değişikliği açıklama raporunda belirtilen mer’i plan şartlarındaki kıymet tespiti ile birlikte değişiklik sonrası bedel tespiti yapılmak suretiyle belirlenen ortalama yeni pahadan az olmamak üzere, idarece oluşturulan değer takdir komitesi tarafından belirlenecek.
Değer artış hissesi peşin yahut taksitle ödenebilecek. Bedel artış hissesinin peşin ödenmesi halinde yüzde 10 indirim uygulanacak ve en geç tahakkukun oluştuğu tarihi takip eden bir ay içerisinde ödenecek.
Değer artış hissesinin taksitle ödenmesi halinde birinci ödeme, tahakkuk tarihini takip eden birinci ay içerisinde faizsiz olarak yapılacak. Sonraki taksit ödemeleri ise birinci ödemeden sonraki altıncı, on ikinci ve on sekizinci aylarda olmak üzere ve kalan borç üzerine Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları eklenerek artış yapılacak biçimde toplamda dört taksitte gerçekleştirilecek.
Taksitlerin erken ödenmesi halinde ise taksitin ödendiği tarihteki kalan borç üzerine Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği TÜFE aylık değişim oranları eklenerek ödenecek taksit meblağı hesaplanacak. Kıymet artış hissesinin tamamı ödenmeden tapuda satış, bölüm, bağış yapılamayacak, yapı ruhsatı düzenlenemeyecek.
İmar planlarında genel hizmet alanına ayrılan yerlerden kamu eline geçişi sağlanamayan alanlarda kamu hizmetini yapacak ilgili yönetimin kamu hizmet alanına muhtaçlığı olmadığına dair görüşü alınarak eş kıymet alan ayrılmaksızın etraf yapılaşma şartları ile uyumlu olmak kaydıyla konut kullanımı hariç işlev değişikliği gayeli plan değişikliği yapılabilecek.,
ELEKTRONİK HABERLEŞME ALTYAPILARINDA YAPI RUHSATI ALINMASI
Kabul edilen kanunla, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları dikkate alınarak İmar Kanunu’nun “Elektronik haberleşme altyapılarında yapı ruhsatı alınması” unsurunda düzenlemeye gidildi. Buna nazaran, 1/1000 ölçekli imar planı bulunmayan yerlerde, kulenin, varsa 1/1000 ölçekli mevcut haritası üzerine işlenerek, bu harita bulunmayan yerde ise 1000 metrekare alanı kapsayacak biçimde halihazır harita hazırlatılarak ve işlenerek ilgili yönetime onaylatılacak.
Yapı ve binalarda kule ve direkler ile bunlara ilişkin mecburî altyapı ögelerine yüksekliği 10 metreden az olmak, statik ve elektrik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat ve elektrik/elektronik mühendislerince hazırlanacak rapor ile bu meslek mensuplarınca fenni mesuliyetin üstlenildiğine dair taahhütname verilmek ve malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci ortasında yapılan kiralamaya yahut kullanıma ait evrakın sunulması, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumunun ilgili mevzuatında belirlenen gerekli ve kâfi muhafaza arasının bırakılması ve buna dair güvenlik sertifikasının sunulması ve ilgili mevzuat uyarınca yer seçim evrakının alınmış olması kaydıyla ayrıca bir kural aranmaksızın ilgili idarece müsaade verilecek.
Kanunla, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı uyarınca, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının misyon ve yetkileri belirleniyor. Bu kapsamda Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında kalan alanlarda yapılan her tıp ve ölçekteki plan, arazi ve arsa düzenlemesi ve kentsel tasarım projelerini onaylamak da Bakanlığın misyon ve yetkileri ortasında sayıldı.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda İmar Kanunu’nda yapılan değişiklikle, “Elektronik haberleşme altyapılarında yapı ruhsatı alınmasına” ait unsurun yürürlük tarihinden evvel kurulmuş olan kule ve direkler ile mecburî altyapı ögelerinin imar durumu yine düzenleniyor.
Buna nazaran, mühleti içinde müsaade başvurusu yapılmış olan kule ve direkler ile bunlara ilişkin zarurî altyapı ögeleri için harç yahut müsaade bedeli ödenmiş olması halinde tekrar harç ya da müsaade bedeli alınmaksızın ve 2 Temmuz 2004 ile 1 Ekim 2009 tarihleri ortasında kurulmuş olan elektronik haberleşme istasyonlarına alınacak müsaade yahut ruhsatlar için bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işletmeciler bir yıl içinde ilgili yönetime başvuracak. İlgili idarece yapılacak incelemeler sonucu bu kararda yer alan evrakların müracaat müddeti içinde tamamlanması kaydıyla müsaade yahut ruhsat verilmiş sayılacak.
Yapı Kontrolü Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle güneş güç santralleri ile rüzgar güç santralleri Kanun’un kapsamı dışına çıkarılıyor.
Kanunla, yapı kontrol hizmet kontratlarının kurulmaları ve yapı kontrol firmalarının görevlendirilmelerine ait düzenleme yapılıyor. Buna nazaran, yapı kontrol hizmet kontratı bedeline temel inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılarda, yapı sahibince belirlenen yapı kontrol kuruluşuyla, öteki hizmet kontratlarında ise Bakanlıkça yayımlanacak yordam ve asıllara nazaran o yapı için vilayetteki aktif yapı kontrol kuruluşu sayısı da dikkate alınarak elektronik ortamda tıpkı anda birinci ve ikinci sıralı belirlenen en fazla iki yapı kontrol kuruluşundan biriyle yapı sahibi ortasında yapı kontrol hizmet kontratı akdedilebilecek. Kontratın bir sureti taahhütname ekinde ilgili yönetime verilecek. Yapı kontrol hizmet kontratları Bakanlıkça belirlenen haller dışında feshedilemeyecek.
Yapı kontrolü hizmeti için yapı kontrol kuruluşuna ödenecek hizmet bedeli, yapı kontrolü hizmet mukavelesinde belirtilecek. Bu bedel, yapı kontrol hizmet mukavelesi bedeline temel yapı inşaat alanı 1000 (dahil) metrekareye kadar olan yapılarda hizmet bedeline temel yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 1,75’i, yapı kontrol hizmet kontratı bedeline temel yapı inşaat alanı 1001 metrekareden 50 bin (dahil) metrekareye kadar olan yapılarda hizmet bedeline temel yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 1,5’i, başka yapılarda hizmet bedeline temel yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 1,25’i kadar olacak.
Elektronik dağıtıma tabi olmayan işlerde belirtilen oran en fazla yüzde 3,50’ye kadar arttırılabilecek. Hizmet bedeli oranı, üretim mühleti bir yılı aşan iş için yıllık yüzde 5 artırılacak. Güçlendirme işleri için belirlenecek yapı kontrol hizmet bedeli, yapının tamamı için belirlenecek yapı kontrol hizmet bedelinin yüzde 25’inden az olamayacak.
Yapı kontrolü hizmet bedeline laboratuvarlara yaptırılacak olan taşıyıcı sisteme ait deneylerden Bakanlıkça belirlenenlerin masrafları dahil olup katma bedel vergisi ile yapı kontrol kuruluşu tarafından talep edilen ve taşıyıcı sisteme ait olmayan materyal ve imalatlar konusunda yapı müteahhidince yaptırılacak olan laboratuvar deneylerinin masrafları dahil olmayacak.
Yapı kontrol kuruluşu, yapı sahibinden diğer bir isim altında, ayrıyeten hiçbir bedel talebinde bulunamayacak. Yapı kontrol kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli, Sanayi Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Organize Sanayi Bölgeleri, Hür Bölgeler ve Sanayi Siteleri onaylı sonu içerisinde yer alan tüm yapılar için yüzde 50’yi geçmemek üzere indirimli uygulanacak. Bu indirim oranlarına ait yol ve esaslar, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görüşü alınarak Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenecek.
Bu karar, düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
TBMM Genel Şurasında kabul edilen düzenlemeyle, Yapı Kontrolü Hakkında Kanun’da değişiklik yapılıyor. Buna nazaran, kontrol sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda hazırlanacak teknik inceleme raporuna istinaden yapı kontrol kuruluşu hakkında idari müeyyidelerden bir yahut birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi halinde uygulanacak idari para cezası, 50 bin liradan az olmayacak. Yapı kontrol hizmet kontratı bedelinin yüzde 50’sinin 50 bin liradan fazla olduğu hallerde ise yapı kontrol hizmet mukavelesinin en fazla yüzde 50’si kadar idari para cezası verilecek.
Men istikametinde cezayı gerektiren üçüncü fiilin de işlenmesi ve bundan ötürü ceza verilip ilan edilmesi halinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Kontrol Komitesinin teklifi üzerine, Bakanlıkça yapı kontrol kuruluşunun müsaade dokümanı iptal edilerek faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydolacak.
Yapı kontrol kuruluşunun, kontrol sorumluluğunu üstlendiği yapının taşıyıcı sisteminde en geç yapı kullanma müsaade dokümanı aldıktan sonra 15 yıl içinde yahut imal basamağında etrafında yer alan binanın taşıyıcı sisteminde onarılamaz seviyede yapısal bir hasarın oluşması halinde de Merkez Yapı Kontrol Komitesinin teklifi üzerine Bakanlıkça yapı kontrol kuruluşunun müsaade dokümanı iptal edilerek faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydolacak.
Yapı kontrol kuruluşlarına son 10 takvim yılı içerisinde 3 başka teknik inceleme raporu kapsamında 3 adet idari müeyyide uygulanmasına sebebiyet vererek kayıtları tutulan denetçi mimar ve denetçi mühendislerle başka teknik işçi, Merkez Yapı Kontrol Kurulunun kararı ve Bakanlığın onayı ile 3 yıl mühletle rastgele bir yapı kontrol yahut laboratuvar kuruluşunda teknik vazife alamayacak ve öteki yapı kontrol yahut laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak. Tıpkı parselde birden fazla yapının olduğu durumlarda her bir yapı için farklı teknik inceleme raporu düzenlenecek.
Zemin numunelerini aldığı durumlarda arazi ve sondaj çalışmaları, numunelerin alınması ve taşınması süreçleri de dahil olmak üzere, deneylerinin yapılması, deney sonuçlarının raporlanması, izlenmesi ve denetlenmesi süreçlerinde ilgili standartlara ve mevzuata uymaması halinde laboratuvar kuruluşuna idari para cezası verilecek.
TEMİNATLAR
Bakanlıkça, yapı kontrol ve laboratuvar kuruluşlarından teminat alınacak. Yapı kontrol müsaade dokümanlarının vizesi kademesinde, laboratuvar kuruluşlarının ise müsaade evraklarının her üçüncü vizesi basamağında, teminatını o yıl için belirlenen teminat bedeline tamamlaması istenecek. Alınan teminatlar haczedilemeyecek ve üzerine ihtiyati önlem konulamayacak. Teminatın çeşidi, fiyatı, iadesi ve irat kaydedilmesine ait metot ve asıllar Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenecek.
Yapı kontrol kuruluşuna, farklı teknik inceleme raporlarına istinaden tıpkı takvim yılı içerisinde, ikinci ve sonraki her yeni iş almaktan men cezasının uygulamaya konulduğu tarih için Bakanlıkça belirlenen teminat bedelinin yüzde 10’u kadar idari para cezası, Vilayet Yapı Kontrol Kurulunun teklifi üzerine Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünce uygulanacak. Takvim yılı içerisinde uygulanacak idari para cezası, teminat bedelinin yüzde 50’sini aşamayacak.
Yapı kontrol kuruluşu, yapı sahibince belirlenen lakin daha sonra rastgele bir nedenle inşaat alanında yapılacak değişiklikle bu alanın Bakanlıkça belirlenen metrekareyi aşması ve yapının artık elektronik dağıtıma mevzu olması gerektiğinin anlaşılması halinde mevcut yapı kontrol kuruluşunca durum ilgili yönetime bildirilecek ve yapı için elektronik ortamda görevlendirme yapılmadan yapı ruhsatı düzenlenemeyecek ve yapının devamına müsaade verilmeyecek. Rastgele bir evrede elektronik dağıtıma mevzu olması gerekirken elektronik dağıtım yapılmaksızın o yapının kontrolüne devam ettiği anlaşılan yapı kontrol kuruluşunun, Vilayet Yapı Kontrol Kurulunun teklifi üzerine Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünce 3 ay müddetle yeni iş almasına müsaade verilmeyecek ve birebir kuruluşa gerçek yapı inşaat alanına nazaran tespit edilen yapı kontrolü hizmet bedelinin yüzde 50’si oranında idari para cezası uygulanacak. Yeni iş alınmamasına sebebiyet veren iş için yeni bir yapı kontrol kuruluşu görevlendirilmeden yapının devamına müsaade verilmeyecek.
Öngörülen yapı kontrol kuruluşları ve laboratuvar kuruluşları hakkında Bakanlıkça uygulanacağı belirlenen idari müeyyideler, ilgili genel müdür; Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünce uygulanacağı belirlenen idari müeyyideler ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürü tarafından uygulanacak.
Yapı denetim yahut laboratuvar kuruluşunun icrai yahut ihmali davranışla yeni iş almaktan men cezası uygulanmasını gerektiren yahut ilgili kanun kararlarına ait misyonunu berbata kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri ve başka teknik işçisi, yapı müteahhidi, şantiye şefi, proje müellifi gerçek bireyler ile laboratuvar vazifelileri, altı aydan üç yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılacak.
Bir vilayette faaliyet gösterebilecek yapı kontrol kuruluşu sayısı Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenecek. Muhtaçlık halinde büyükşehirler, Bakanlıkça birden fazla bölgeye bölünerek faaliyet gösterebilecek yapı kontrol kuruluşu sayısı her bir bölge için farklı ayrı belirlenebilecek ve yapı kontrol kuruluşlarının faaliyeti, merkezinin bulunduğu bu bölgeyle sonlandırılabilecek. Buna ait temeller Bakanlıkça belirlenecek.
Kanunla, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a, “Kentsel Dönüşüm Başkanlığının misyon ve yetkileri” başlıklı unsur ekleniyor. Buna nazaran, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Belediye Kanunu kapsamındaki uygulamalara ait kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilanı ile Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamındaki yenileme alanı ilanına ait gerekli hazırlık süreçlerini yürütecek.
COĞRAFİ BİLGİLERİN TOPLANMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
Düzenlemeyle Coğrafik Bilgi Sistemleri İle Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da değişiklik yapılıyor.
Buna nazaran, gerçek bireylerin ve özel hukuk hukukî bireylerinin Türkiye’ye ilişkin Ulusal Coğrafik Data Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafik bilgileri toplaması, üretmesi, paylaşması yahut satması; fikri, sınai ve ticari haklara ait mevzuat kararları ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve özel kanunlardaki kararlar gizli kalmak kaydıyla ve ticari faaliyetleri gerçekleştirmek için gerekli dokümanlara sahip olması kuralıyla Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının müsaadesine tabi olacak.
İzin dokümanının geçerlilik mühleti bir yıldan az 5 yıldan fazla olmayacak formda müsaade isteklisinin talebi üzerine yıl bazında Bakanlığın onayıyla belirlenecek. Müsaadenin başlangıç tarihi, müracaatın Bakanlıkça onaylandığı tarih varsayılacak.
İzin bedeli Türk vatandaşı gerçek bireyler yahut özel hukuk hukukî bireyleri için; coğrafik bilgi tema sayısı, çalışma alanı, müsaade müddeti ve talep sahibinin müracaat tarihi prestijiyle en son hesap periyoduna ilişkin gelir yahut kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan gelir tablosundaki net satış meblağı yahut işletme hesabı özetindeki satış hasılat fiyatı temel alınarak, katsayıların müsaade katsayısı bedeli ile çarpımıyla hesaplanacak.
İzin bedeli, yabancı gerçek yahut hukukî bireyler için bir müsaade katsayısı bedelinin 1250 katının mühlet katsayısı ile çarpımıyla hesaplanacak. Bir müsaade katsayısı bedeli 1750 lira olacak. Müracaat evrakları Bakanlıkça onaylanan gerçek yahut özel hukuk hukukî bireyleri, müsaade bedelini 15 gün içerisinde Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün ilgili hesabına yatırmakla mükellef olacak; 15 gün içinde ödeme yapılmaması halinde müracaat geçersiz sayılacak.
İDARİ PARA CEZALARI
Yerel idareler, akıllı kent uygulamaları kapsamında coğrafik bilgi toplayan sensörleri Bakanlıkça oluşturulacak elektronik ortama kaydedecek.
Bakanlıkça coğrafik data müsaadesinin alınmadığının tespiti halinde; müsaade başvurusu yapmak için faaliyet sahibine bildirim tarihinden itibaren verilecek 15 günlük müddette müsaade başvurusu yapmayan Türk vatandaşı gerçek kişi ve özel hukuk hukuksal şahıslarına bir yıllık en yüksek müsaade bedeli fiyatında, yabancı gerçek ve hukukî bireylere ise bir yıllık müsaade bedelinin 2 katı fiyatında idari para cezası uygulanacak.
İdari para cezası uygulanmış olması müsaade alma yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak; müsaadeye tabi gerçek kişi ve özel hukuk hukuksal bireylerinin bedelini ödeyerek müsaade almaları gerekecek. Cezaların uygulanmasına yönelik yol ve temeller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İdari para cezasının tahakkuk tarihinden itibaren 60 gün içinde müsaade müracaatında bulunulmaması halinde, sonrasında yapılacak birinci müsaade müracaatında müsaade bedeli 2 katı meblağında uygulanacak.
Coğrafi Bilgi Sistemi mevzularında faaliyet gösteren gerçek bireylerle özel hukuk hükmî bireyleri; Ulusal Coğrafik Data Sorumluluk Matrisi kapsamında ürettikleri coğrafik datalarını, afet ve acil durumlar öncesi ve sonrasında, afet ve acil durum idaresi kapsamında yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere Bakanlıkla bedelsiz olarak paylaşmakla yükümlü olacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından dağıtım lisansı verilen hükmî bireylerin, dağıtım faaliyetleri kapsamında Türkiye’ye ilişkin Ulusal Coğrafik Bilgi Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafik bilgileri toplaması, üretmesi, paylaşması yahut satması, Ulusal Coğrafik Bilgi Platformuna kayıt olmak koşuluyla Bakanlığın müsaade yükümlülüğünden muaf olacak. Dağıtım lisansı verilen hukukî şahısların coğrafik bilgileri dağıtım lisansı kapsamı dışında ticari maksatla satışı ve gelir getirici paylaşımı muafiyet kapsamında olmayacak.
Ulusal Coğrafik Bilgi Platformunun suramı, bakımı, idamesi, geliştirilmesi ve işletilmesine ilişkin tüm yazılım, donanım ve danışmanlık masrafları ile Kurul, Yürütme Kurulu, çalışma heyetleri ve mesleksel yeterlilik belgelendirme hizmetlerinin yürütülmesine ait masraflar, memleketler arası bilgi paylaşım ağlarına üyelik aidatı, coğrafik bilgi sistemi ile ilgili ulusal ve memleketler arası etkinlikler kapsamındaki sarfiyatlar Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten ve/veya Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi bütçesinden karşılanacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel Bakanlık tarafından verilen müsaade yahut lisans evrakları, mühletinin bitimine kadar geçerli olacak. Bu tarihten evvel Bakanlık tarafından onay evresi tamamlanmamış müsaade yahut lisans müracaatları geçersiz sayılacak.
TÜRKİYE ETRAF AJANSININ FAALİYETLERİNE AİT DÜZENLEMELER
Türkiye Etraf Ajansının Kurulması ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Türkiye Çevre Ajansı, faaliyetlerinde verimliliği artırarak kamu hizmetlerinin nizamlı, hızlı, faal, verimli ve ekonomik yürütülmesi emeliyle, şirketler kurarak yahut şirketlere ortak olarak da faaliyetlerini gerçekleştirebilecek. Ajansın şirketlere ortak olmasına Cumhurbaşkanınca karar verilecek.
Türkiye Etraf Ajansının organ ve üniteleri; işçi istihdamı, statüsü ve mali haklarıyla idare heyetinin vazifeleri, çalışma esasları ve Ajans Başkanı ile başkan yardımcılarının misyonlarına ait düzenlemeler de kanunda yer alıyor.
Kanun teklifinin kabul edilmesinin akabinde TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşimi, saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
